طغیان ابرهای ذهنی: شکستن زنجیره‌های افسردگی و بازگشت به زندگی
افسردگی یک رفتار کلی و هدفمند است، از درون برانگیخته می شود و مانند بیشتر رفتارها انتخاب می شود. این بدان معنی است که افسردگی چیزی نیست که برای ما اتفاق می افتد، بلکه نتیجه افکار، احساسات و رفتارهای خود ماست. گلاسر معتقد بود که ما این قدرت را داریم که چگونه به موقعیت ها و رویدادهای زندگی خود پاسخ دهیم و با قبول مسئولیت اعمال و احساسات خود می توانیم بر افسردگی غلبه کنیم.
علائم رایج افسردگی:
- غم و اندوه مداوم: افراد مبتلا به افسردگی اغلب یک احساس غم و اندوه عمیق و طولانی را تجربه می کنند که ممکن است با گریه همراه باشد.
- از دست دادن علاقه یا لذت: یک علامت رایج افسردگی کاهش علاقه یا لذت به فعالیت هایی است که قبلا لذت بخش بوده است، از جمله سرگرمی ها، معاشرت ها یا حتی گذراندن وقت با عزیزان.
- تغییر در اشتها یا وزن: افسردگی می تواند منجر به تغییرات قابل توجهی در اشتها شود که باعث کاهش یا افزایش وزن می شود. برخی از افراد ممکن است از دست دادن اشتها را تجربه کنند، در حالی که برخی دیگر ممکن است به غذا به عنوان یک مکانیسم مقابله روی آورند و پرخوری کنند.
- اختلالات خواب: بی خوابی یا خواب آلودگی بیش از حد، اغلب در افراد مبتلا به افسردگی مشاهده می شود. آنها ممکن است برای به خواب رفتن مشکل داشته باشند، خواب ناآرام را تجربه کنند، یا صبح ها به سختی از خواب بیدار شوند.
- خستگی و کمبود انرژی: افراد مبتلا به افسردگی اغلب گزارش می دهند که حتی پس از خواب کافی احساس خستگی و کمبود انرژی می کنند. کارهای ساده ممکن است طاقت فرسا به نظر برسند و به تلاش بیشتر از حد معمول نیاز داشته باشند.
- احساس بی ارزشی یا گناه: افراد ممکن است احساس بی ارزشی مداوم، احساس گناه بیش از حد نسبت به اقدامات گذشته یا شکست هایی که قبلا داشته اند را تجربه کنند و تصور منفی از خود داشته باشند.
- مشکل در تمرکز یا تصمیم گیری: افسردگی می تواند عملکردهای شناختی را مختل کند و تمرکز، به خاطر سپردن جزئیات، یا حتی تصمیم گیری های ساده را به چالش بکشد.
- علائم جسمی: برخی از افراد ممکن است علائم فیزیکی مانند سردرد، معده درد، کمردرد یا سایر ناراحتی های بدنی غیرقابل توضیح را بدون هیچ دلیل پزشکی تجربه کنند.
- افکار خودکشی: در موارد شدید، افراد مبتلا به افسردگی ممکن است افکار مکرر مرگ یا خودکشی داشته باشند. بسیار مهم است که این افکار را جدی بگیرید و به دنبال کمک فوری و حرفه ای باشید.
توجه به این نکته مهم است که علائم افسردگی می تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد و همه افراد مجموعه ای از علائم را تجربه نمی کنند. علاوه بر این، شدت و مدت علائم نیز می‌تواند متفاوت باشد، از خفیف تا متوسط یا شدید.
انواع مختلف افسردگی
افسردگی هم مانند بسیاری از اختلال های روانشناختی دارای انواع مختلفی است.
- اختلال افسردگی اساسی (MDD):
در اختلال افسردگی اساسی، علائم برای مدت حداقل دو هفته وجود دارد و شدیدترین نوع افسردگی است. همچنین در این اختلال، علائم به صورت مستمر و پایدار بوده و در طول روز بر امور روزمره تأثیر می‌گذارند. در مقابل، در سایر افسردگی‌ها، علائم به صورت فصلی، موقت و یا برای مدت کوتاه‌تری بوجود می آیند.
- اختلال افسردگی مزمن (PDD):
افسردگی مزمن، به عنوان یکی دیگر از اختلالات افسردگی، با اختلال افسردگی اساسی نیز تفاوت‌هایی دارد. در افسردگی مزمن، علائم برای مدت حداقل دو سال وجود دارد. همچنین، در این اختلال، علائم به صورت مستمر و پایدار بوده و در طول روز بر فرد تأثیر می‌گذارند، اما شدت آنها کمتر از افسردگی اساسی است. علاوه بر این، در افسردگی مزمن، علائم در بین جوانان و نوجوانان شایع‌تر هستند و علائم فیزیکی مانند خستگی، بدن درد و سردرد نیز ممکن است وجود داشته باشد.
- اختلال دوقطبی (Bipolar disorder):
یک اختلال خلق و خو است که به تناوب با دوره‌های افسردگی و شیدایی همراه است.
اختلال دوقطبی یا بیماری (منفعل- اکتیو)، با سایر اختلالات افسردگی تفاوت‌های مهمی دارد. در این بیماری، علاوه بر علائم افسردگی، علائمی مانند افزایش فعالیت، اعتماد بنفس بالا، تکلم بیش از حد، افکار خودکشی و تغییرات شدید در خلق و خو را نیز شاهد هستیم. همچنین در این بیماری، علائم به صورت دوره‌ای و با فواصل زمانی مشخص رخ می‌دهند و در دوره‌های منفعل، فرد به شدت افسرده و ناامید است و در دوره‌های اکتیو (شیدایی)، فعالیت بسیار زیاد و بی‌رویه دارد. در این بیماری، علاوه بر داروهای ضدافسردگی، داروهای تنظیم کننده خلق و خو نیز استفاده می‌شود.
- اختلال افسردگی فصلی (SAD):
افسردگی فصلی یک نوع اختلال افسردگی است که در فصل‌های خاص سال رخ می‌دهد، معمولاً در پاییز و زمستان که نور خورشید کمتر است رایج تر است. در این بیماری، علاوه بر علائم افسردگی، علائمی مانند خستگی، افزایش خواب، افزایش وزن، کاهش انرژی و عدم علاقه به فعالیت‌های روزمره را نیز مشاهده می‌کنیم. در برخی موارد، افسردگی فصلی با علائم افسردگی معمولی همراه است، اما در برخی موارد تفاوت‌های مهمی دارد. برای درمان افسردگی فصلی، اغلب از نور درمانی و داروهای ضدافسردگی استفاده می‌شود
- افسردگی پس از زایمان:
یک شکل از افسردگی که پس از زایمان رخ می‌دهد، معمولاً به دلیل تغییرات هورمونی است.
- افسردگی سایکوز:
افسردگی سایکوزیسمی یک نوع اختلال افسردگی شدید است که با علائمی مانند روان‌پریشی ها، وسواس‌ها، تفکرات نامناسب و افکار پرخاشگرانه همراه است. در حالی که افسردگی معمولی علائمی مانند افسردگی، اضطراب، خستگی و کاهش انرژی دارد، افسردگی سایکوزیسمی با علائم شدیدتر و غیرعادی همراه است. علاوه بر این، افسردگی سایکوزیسمی ممکن است با همراهی علائم فیزیکی مانند درد شکم و سینه و نارسایی جنسی همراه باشد.
- اختلال افسردگی پیش‌از قاعدگی:
اختلال پیش‌از قاعدگی یک نوع اختلال افسردگی است که در روزهای پیش از شروع قاعدگی رخ می‌دهد و با علائمی مانند تغییرات خلقی، تنش، خستگی، درد شکم و سینه، اختلالات خواب و تغییرات در رفتار و عملکرد روبرو می‌شود. با این حال، تفاوت اصلی بین اختلال پیش‌از قاعدگی و سایر افسردگی‌ها در زمان وقوع علائم است.
- افسردگی موقعیتی:
یک شکل از افسردگی که توسط یک رویداد یا وضعیت خاص، به عنوان مثال از دست دادن یک عزیز یا از دست دادن شغل بوجود می آید.
احساس یک فرد افسرده چگونه است؟
فرد افسرده ممکن است طیفی از احساسات و افکار منفی از جمله غم و اندوه، ناامیدی، بی ارزشی، احساس گناه را تجربه کند. همچنین ممکن است علائم فیزیکی مانند خستگی، کم خوابی یا پرخوابی، تغییر در اشتها، وزن و عدم علاقه به فعالیت هایی که قبلاً از آنها لذت می برده، داشته باشد. شدت و مدت این علائم می تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد.
تفاوت بین غم و افسردگی
فرق بین غم و افسردگی می تواند چالش برانگیز باشد زیرا هر دو می توانند شامل احساس غم و اندوه باشند. با این حال، چند تفاوت اساسی وجود دارد که باید در نظر گرفته شود:
- مدت و تداوم: غم و اندوه یک احساس طبیعی انسانی است که معمولاً در پاسخ به یک رویداد یا موقعیت خاص ایجاد می شود و به مرور زمان کاهش می یابد. در مقابل، افسردگی شامل احساس غم و اندوه مداوم است که برای هفته ها، ماه ها یا حتی سال ها ادامه دارد.
- شدت و سختی: در حالی که غم و اندوه می تواند شدید باشد، معمولاً متناسب با رویداد یا شرایط محرک است. در حالیکه در افسردگی ، شدت غم و اندوه اغلب با موقعیت نامتناسب است و ممکن است طاقت فرسا، ناتوان کننده و به سختی کاهش یابد.
- تداخل در عملکرد روزانه: غم و اندوه ممکن است به طور موقت بر توانایی فرد برای عملکرد بهینه روزانه تأثیر بگذارد، اما معمولاً عملکرد کلی روزانه او را مختل نمی کند. در مقابل، افسردگی به طور قابل توجهی جنبه های مختلف زندگی افراد، از جمله عملکرد کار و شغل، مدرسه، روابط ویا مراقبت از خود را مختل می کند.
- از دست دادن علاقه و لذت: افسردگی با از دست دادن قابل توجه علاقه یا لذت در فعالیت هایی که زمانی لذت بخش بودند مشخص می شود. این از دست دادن علاقه فراتر از رویداد گسترش می یابد و حتی زمانی که شرایط رو به بهبودی است، ادامه می یابد. در غم و اندوه، افراد ممکن است با وجود احساس ناراحتی، همچنان از فعالیت های مختلف لذت ببرند.
- علائم جسمی: در حالی که غمگینی و افسردگی، هردو می توانند علائم جسمی مانند تغییر در اشتها یا اختلالات خواب را نشان دهند، این علائم در افسردگی به احتمال زیاد مداوم و شدیدتر هستند.
- افکار بی ارزش بودن و فکر خودکشی: احساس بی ارزشی، احساس گناه بیش از حد، و افکار مکرر مرگ یا خودکشی در انواع افسردگی کم یا زیاد رایج است اما معمولاً در غم و اندوه عادی وجود ندارد.
مهم است که به یاد داشته باشید که فقط متخصصان سلامت روان واجد شرایط می توانند تشخیص دقیق افسردگی را ارائه دهند.
رابطه بین افسردگی و اضطراب
افسردگی و اضطراب دو اختلال روانشناختی متفاوت هستند، اما معمولاً در کنار هم اتفاق می افتند. افسردگی به عنوان یک حالت احساسی پایدار، باعث کاهش انرژی، علاقه، و امیدواری در زندگی فرد می‌شود. در عین حال، اضطراب به عنوان یک حالت احساسی ناپایدار، باعث نگرانی، ترس، و استرس زیاد در فرد می‌شود.
بسیاری از افراد به افسردگی همزمان با اضطراب مبتلا هستند. برخی از علائم شایع این ترکیب شامل: خستگی، ناراحتی، بی‌اشتهایی، بی‌قراری، و تنش عضلانی هستند. علاوه بر این، بسیاری از علل مشترک بین افسردگی و اضطراب وجود دارد، از جمله نارضایتی از زندگی، تغییرات شخصیتی، و مشکلات در روابط.
با توجه به اینکه افسردگی و اضطراب دو اختلال مرتبط هستند، درمان آنها نیز باید به صورت یکپارچه و جامع انجام شود. درمان‌هایی مانند مشاوره، روان‌درمانی، و داروهای ضدافسردگی و ضداضطراب می‌توانند به کاهش علائم و بهبودی فرد کمک کنند.
