ختلال تیک
اختلال تیک که به عنوان سندرم تورت نیز شناخته می شود، یک بیماری عصبی است که با حرکات یا صداهای غیرارادی و تکراری به نام تیک مشخص می شود. این تیکها میتوانند از ساده، مانند پلک زدن چشم یا پاک کردن گلو، تا اقدامات پیچیدهتر مانند پریدن یا فریاد زدن فحاشی متغیر باشند. اگرچه علت دقیق اختلال تیک ناشناخته باقی مانده است، اعتقاد بر این است که ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی را شامل می شود. این اختلال معمولاً در دوران کودکی ظاهر میشود و در حالی که بیشتر افراد علائم خفیفی را تجربه میکنند که ممکن است با افزایش سن بهبود یابد، برخی ممکن است تیکهای شدیدی داشته باشند که بهطور قابلتوجهی بر زندگی روزمره آنها تأثیر بگذارد. خوشبختانه، گزینه های درمانی متعددی برای مدیریت موثر علائم تیک در دسترس است. معمولاً داروها برای کاهش دفعات و شدت تیکها تجویز میشوند، در حالی که درمانهای رفتاری میتوانند استراتژیهای مقابله و تکنیکهای آرامسازی را به افراد آموزش دهند. علاوه بر این، گروههای حمایتی و ابتکارات آموزشی به افزایش آگاهی و درک این شرایط که اغلب اشتباه درک میشود کمک میکنند.
در DSM-5، اختلال تیک (Tic Disorder) به عنوان یک گروه از اختلالات کنترل حرکتی شناخته میشود. این اختلالات شامل اختلال تیک ساده، اختلال تیک موتور و اختلال تیک صوتی میشوند. افراد مبتلا به این اختلالات ممکن است تکانشها یا صداهای بدونارادی ایجاد کنند که معمولاً ناخودآگاه و بدون علت قابل مشاهده دیگران هستند.
ختلال تیک
توجه: تیک، جنبش حرکتی یا آواگری ناگهانی، سریع، عودکننده، و ناموزون است.
ملاک های تشخیصی DSM5 برای انواع اختلال تیک
اختلال توره (تورت)
اختلال تورت یا توره، یک اختلال حرکتی است که با تکانشهای ناخودآگاه و ناگهانی در یک یا چند محور بدن همراه است. این تکانشها به صورت مختصر و دورهای اتفاق میافتد و ممکن است به نظر ضربانی یا منظم برسد. افراد مبتلا به این اختلال ممکن است دچار تکانشها یا حرکات ناشی از امعاء، گلو، گردن، چهره یا اعضای دیگر بدن شوند. این اختلال ممکن است در افرادی باشد که در سن بچگانگی آن را تجربه میکنند و یا در سن بزرگسالی شروع شود.
اختلال تیک حرکتی یا آوایی مداوم (مزمن)
اختلال تیک ممکن است به صورت موقت یا مزمن باشد. تیکهای موقت در اکثر موارد به طور طبیعی در طول زمان کاهش مییابند یا ممکن است به طور کامل از بین بروند. اما در برخی از موارد، تیکهای حرکتی یا آوایی به طور مداوم و مزمن ادامه دارد و به عنوان یک اختلال تیک مزمن تشخیص داده میشود. برای افرادی که این وضعیت را تجربه میکنند، درمانهای مختلفی مانند درمان دارویی یا روشهای مداخله رفتاری ممکن است مورد استفاده قرار گیرد تا عوارض آن کاهش یابد و کیفیت زندگی بهبود یابد.
اختلال تیک موقتی
اختلال تیک موقتی به تیکهایی اطلاق میشود که به طور موقت و معمولاً در طول دوران کودکی یا نوجوانی اتفاق میافتد. این تیکها ممکن است به صورت یکباره و بدون علت مشخص ظاهر شود و معمولاً در طول زمان کاهش یافته یا به طور کامل از بین بروند. اغلب این تیکها نیازی به درمان خاص ندارند و به صورت طبیعی بهبود مییابند. با این حال، در برخی موارد، اگر تیکها باعث ایجاد مشکلات جدی در زندگی روزمره فرد میشوند، مشاوره روانشناختی یا درمانهای دارویی ممکن است مورد نیاز باشند.
اختلال حرکت قالبی (اختلال حرکت کلیشه ای )
اختلال حرکت قالبی یا اختلال حرکت کلیشهای یک واحد از اختلالات حرکتی است که موجب تکانشها و حرکات ناخودآگاه و بیاراده در مفاصل مختلف بدن میشود. این اختلال ممکن است موجب حرکات نامتعارف و نامنظم یا حتی بیمقصد شود. افراد مبتلا به این اختلال ممکن است نتوانند حرکات را کنترل کرده و آنها را متوقف کنند. درمان این اختلال ممکن است شامل مشاوره روانشناختی، درمانهای دارویی و ترکیبی از روشهای درمانی فیزیوتراپی و توانبخشی باشد تا کیفیت زندگی فرد بهبود یابد.